Škola pod hrastom

Prema pričanju najstarijih Čečavaca, školski rad u Čečavi počeo je 1870. godine. Te godine, u organizaciji i uz pomoć sveštenika Stevana Stankovića, Čečavce pismenosti počinje da uči najpismeniji mještanin Jovan S. Jotanović zvani Krezo. Jovan je bio težák, ali se prvi u selu obrazovao, naučivši uz sveštenike pisanje i crkveno pojanje. Sveštenici pozivaju svoje parohijane da se opismene i školsku nastavu organizuju pod hrastom u neposrednoj blizini crkve, gdje Jovan polaznike uči pisanju, crkvenom pojanju i istoriji srpskog naroda.

Dr Milenko S. Filipović je zapisao da je još pedesetih i šezdesetih godina prošlog vijeka jedini pismen čovjek u ovom kraju bio Vaskrsija Kršija Tejić iz Ukrinice. Kaže da je umio da povezuje knjige i da se na mnogima potpisao.

Hrast pod kojim su prvi put sricana slova postoji i danas. Smatra se da je stariji od 300 godina. Širina krošnje mu je veća od visine a prečnik debla iznosi oko 1,5 metar.

Prvu konfesionalnu školu u Čečavi osniva sveštenik Jevrem Stanković, sin popa Stevana, 1882. godine. Školska nastava se izvodi u crkvenoj zgradi sve do izgradnje škole 1903. godine. Jevrem Stanković obavlja učiteljsku dužnost sve do rukopoloženja 1890. godine. Nakon toga u Čečavu, opet zaslugom popa Jevrema, stiže prvi školovani učitelj. Bio je to Svetislav Stojisavljević. Ne zna se odakle je došao. Sveštenik i učitelj ubrzano rade kod vlasti na izgradnji školske zgrade i uspijevaju da 1903. godine sagrade prvu školsku zgradu. Graditelji su bili iz Maglaja, a među njima spominje se izvjesni majstor Maksim.

Poslije Svetislava Stojisavljevića u Čečavi su učiteljsku službu obavljali: Đorđe Bugarski iz sela Laze (Srem), Dušan Kostrešević iz Šnjegotine, Anka Milošević iz Banja Luke, Mihailo Popović iz Gradiške, Stevo Stojanović iz Lipovljana kod Lipika, Dušan Maletić iz Sremskih Karlovaca i Zorka Jotanović (kćerka popa Jevrema), prvi svršeni učitelj iz Čečave. Zorka Jotanović je učiteljica neprekidno do Drugog svjetskog rata.

Poslije rušenja škole 1992. godine školska arhiva i školska biblioteka nisu sačuvane, tako da je vandalizam rušitelja izbrisao svaki trag ove najstarije srpske škole u tešanjskoj nahiji i jedne od najstarijih u Bosni i Hercegovini. Nastava se poslije toga izvodi u adaptiranoj prostoriji bivšeg zadružnog doma (ranije bila prodavnica). Školske 1994/95 godine osnovnu školu u G. Čečavi pohađaju svega 22 učenika. O izgradnji nove škole prestalo se govoriti. U međuvremenu izgrađena je crkvena stambena zgrada na mjestu gdje se nekada nalazila škola a kasnije sokolana. Gradnju ovog objekta organizovao je sveštenik Milorad Simić dobrovoljnim prilozima preduzeća, opštine i građana. Zgrada je građena u ljeto 1994. godine. Gradnju je izvodilo DP „Graditelj“ iz Teslića.

Poslije Drugog svetskog rata u Čečavi učiteljuju: Velinka Odić, Anto Zelić, Lepa Prodanović, Ranko i Ivana Petrović, Živojin (Žika) i Stana Tešić, Ivan Rušec, Pero i Suzana Nedeljkov, Branko i Smilja Simić, Drago Lesar, Zdravko Magazin, Dragaš Furundžić, Pavle Savković, Veljko i Nada Laušević, Dušan Lojović, Ranko i Slavica Pavlović, Rade Pejičić, Lepomir Milošević, Nikola Šoljan, Stojanka Jotanović, Budimir Jojić, Branislava Bulatović, Miroslav Stefanović, Rodoljub Mijailović, Dragana Denčić, Ruža Ilić, Savo Jović, Anka Delić, Boško Jotanović, Tošo Pejičić i Kruna Trajković.

Zbog povećanog broja polaznika 1954. godine otvaraju se dvije područne škole: u Planama i u Stupama. Škola u Planama zatvorena jegodine, a u Stupama 1985. Broj učenika se smanjio toliko da rad škole nije bio opravdan.

Osim Zorke Jotanović i njene kćerke Mire, Čečava je poslije rata dala dosta učitelja: Nada Jotanović-Laušević, Pavle Savković, Rade Pejičić, Boško Jotanović, Stojanka Jotanović, Mileva Jotanović, Vidojka Krunić, Zagorka Đekić, Blagoje Stanojević, Trivuna Vučić, Zora Prodić i Ljubica Prodić.

Prva školska zgrada nalazila se ispod same crkve. Bila je izgrađena od drveta, a sagradila je Crkvena opština. Druga školska zgrada sagrađena je nešto niže (iznad mjesta gdje je igralo kolo). Građena je od nepečene cigle i imala je jednu učionicu i sobu za učitelja. Bila je pokrivena crijepom „biberom“. Ova zgrada je brzo dotrajala i postala neuslovna, pa se 1929. godine pristupilo izgradnji nove školske zgrade. Za vrijeme gradnje (oko dvije godine) nastava se izvodila u zgradi Sokolskog društva. Škola je sagrađena 1931. Bila je duga 16 i široka 12 metara. Imala je dvije učionice, podrum, dva stana za učitelje na spratu, biblioteku i potkrovlje. Srušena je iz neobjašnjivih razloga 1992. godine u akciji koju je organizovao Mjesni odbor Srpske demokratske stranke, na čijem čelu je bio Milorad Marković, koji je istovremeno bio i direktor Osnovne škole u Čečavi. Akciju rušenja podržao je sveštenik Milorad Simić, a u njoj su učestvovali Branko Stanković (kasnije predsjednik SDS u Čečavi) i Slavko Tomić (Vrebac). Na dan kada je zakazano rušenje pojavilo se nekoliko ljudi koji su pokušali da to spriječe (Nedeljko Tomić i Radovan Vučić), ali im to nije pošlo za rukom. Direktor Milorad Marković ubrzo je pobjegao u Crnu Goru.

Spomen-ploča poginulim proleterima, koja se nalazila na ulazu u školu, odnesena je i ne zna se gdje se nalazi. U jednom društvu sam čuo da je razbijena tako što ju je „čovjek iznio iz kuće i razbio na cesti“. Kum škole u Čečavi bio je Ljubomir Simić, trgovac iz Teslića. Bio je oženjen Sofijom Stanković (Đorđe). Jedno vrijeme imao je trgovinu u Čečavi, a zatim je odselio u Teslić. Sofija je sahranjena na groblju kraj crkve. Mnogi se danas pitaju ko je Sofija Simić kad se na groblju zaustave pred njenim spomenikom (u Čečavi nema Simića).

Iz knjige ”Čečava – selo u Republici Srpskoj” autora Branka Perića.