Jesenja najezda smrdibuba

Kako se jesen spušta na dolinu Ukrine, mještani sve više zatiču neočekivane goste – smrdibube.

Ovi uporni insekti ulaze u kuće, pomoćne objekte i potkrovlja, tražeći toplotu za prezimljavanje. Stakla, zavjese i zidovi prekriveni su njihovim tamnim tijelima, a u večernjim satima vise po zidovima kao dio kućnog inventara.

Riječ je o Halyomorpha halys, tzv. braon mramoriranoj smrdibubi, porijeklom iz istočne Azije. U Evropu je stigla prije nešto više od decenije, a u međuvremenu je postala jedna od najinvazivnijih vrsta na kontinentu. Iako nije opasna za čovjeka, ova buba predstavlja ozbiljnu prijetnju poljoprivredi.

Hrani se ubodima na plodovima biljaka – njen usni aparat probija koru voća i uzrokuje oštećenja, nekrozu i deformacije. Šteta je naročito velika kod kruške, jabuke, breskve, kajsije, kukuruza i paradajza.

U Italiji, samo u regionu Emilija-Romanja, poljoprivrednici su prijavljivali gubitke koji su u nekim godinama iznosili stotine miliona evra.

Dok se kod nas građani snalaze metlama i usisivačima, u Italiji se problem rješava naučno i sistemski. Region Emilija-Romanja pokrenuo je program biološke kontrole – u prirodu se pušta Trissolcus japonicus, poznata kao samurajska osica.

Ova mikroskopska parazitska osa polaže jaja u jaja smrdibube, čime prirodno smanjuje njenu populaciju. Samo 2020. godine u regionu je pušteno više od 600 kolonija osica, uz stalni nadzor agronoma i biologa.

To je primjer kako jedna država organizuje zaštitu poljoprivrede i domaćinstava – dok kod nas ministarstva, agencije i opštine imaju prečeg posla: da rješavaju pitanja raspodjele vlasti, konstitutivnosti, nadležnosti, simbola, istorije, i svih drugih visokih tema.

A smrdibube?

One nemaju nacionalnost, ne glasaju i ne traže funkcije – samo da nešto pojedu i da se ugriju. Smrdibube u Čečavi zato nisu samo priča o jednom insektu. Dok Italija reaguje brzo, pametno i organizovano, kod nas se čeka da se raščiste krupna pitanja. Ali do tada, insekti već odavno znaju gdje ima i gdje je dobro.