Selo Rastuša – crtice iz prošlosti 3: Prodavnica i Dom kulture
Serijal „Selo Rastuša – crtice iz prošlosti”, koji će izaći u nekoliko nastavaka, predstavlja pokušaj da se prikupi i otrgne od zaborava što više podataka o ovom selu. Ovako bogato štivo ne bi bio moguće bez nesebične pomoći mnogih Rastušana koji nisu štedjeli vrijeme i trud da se raspitaju, fotografišu i dostave dragocjene informacije. Ovom prilikom im se od srca zahvaljujem.
Pored škole, još dvije zgrade na brdu Kalaura svjedoče o nekim boljim vremenima koja su se tu odvijala. Danas su, zajedno sa školom, one napuštene i propadaju pod zubom vremena. O njima se mještani rado sjećaju i sa tugom o njihovoj propasti govore.
Zgrada prodavnice
Kada se iz pravca Čečave popne uz Kalauru i dođe u centar Rastuše, sa lijeve strane prije škole, se nalazi zgrada stare prodavnice, odnosno zgrada koja je kroz svoju istoriju imala nekoliko funkcija.
Sagrađena iza Drugog svjetskog rata u vrijeme Seljačkih zadruga, podignuta na zemlji Stojana Ilinčića na lokaciji gdje se danas nalazi spomenički kompleks, služila je zadrugarima kao svinjac. Nakon što biva prenesena na trenutnu lokaciju, na zemlju Nike Markovića, zgrada dobija nove uloge. Tako je nakon razornog potresa 1969. godine koji je oštetio osnovnu školu, preuzela đake na četiri godine. Poslije toga pa sve do 1972. godine služi kao Dom kulture.
Zemljoradnička zadruga Stanari u zgradi 1974. godine otvara i drži prodavnicu do ulaska u sastav Bosnaprometa iz Doboja, nakon čega nastavlja rad pod tim imenom sve do 1994. godine i raspada i privatizacije Dobojskog giganta. Poslije toga zgradu preuzima Promtes i drži prodavnicu koja radi do 2001. godine. Od tada je zgrada prazna, stoji napuštena i propada pod zubom vremena. U vlasništvu je Mjesne zajednice koja nema sredstava za njenu adaptaciju i održavanje.
Četristo kvadrata zemlje ispod prodavnice 1974. godine otkupila je Krnjinka iz Stanara. Na žicom ograđenoj parceli se sve do 1994. godine nalazilo stovarište građevinskog materijala. Ova parcela je danas zapuštena.
Prvi dućani
U vrijeme Kraljevine i Seljačkih radnih zadruga, u kući Nedeljka Oliverovića u Rijeci, otvorena je prva prodavnica mješovirte robe. U njoj je radio Niko Marković. U sezonama je vršila otkup šumskih plodova i drugih domaćih prehrambenih proizvoda. Petsto metara dalje od prodavnice nalazio se i dućan Simeuna Simakovića. Uskotračna pruga koja je bila izgrađena za potrebe drvoprerađivačke industrije u Tesliću, iz Tedina Hana je dolazila u zaselak Rijeku, sve od dućana Simakovića.
Dom kulture
Prije prodavnice, takođe sa lijeve strane iz pravca Čečave, nalazi se Dom kulture. Podignut je 1980. godine na zemlji koju je Mjesna zajednica otkupila od porodice nekog Smiljanića. Izgradnju Doma finansirali su po pola mještani i Opština kroz takozvani „samodoprinos”, koji je iznosio 3% za svaku stranu. Sa prikupljenih 2% od mještana finansiran je Dom, a sa preostalih 1% putevi.
U pristojnoj sali dimenzija 16h8 metara sa drvenom izdignutom binom, su proslavljani državni i vjerski praznici, priredbe i narodna veselja. Oformljena je krenula sa radom dobro organizovana Omladinska organizacija, koja je, kažu mještani, 1982. godine bila prva na opštini po svojim aktivnostima. Pravili su priredbe, sportske i radne akcije. Postojala je saradnja sa drugim organizacijama sa drugih opština (Prnjavor, Doboj, Tešanj) i one su često posjećivale i učestvovale u manifestacijama u Domu. Bogat kulturni život se odvijao sve do poslednjeg Odbrambeno-otažbinskog rata, kada su kola krenula nizbrdo.
Danas je u Domu kancelarija Mjesne zajednice. Vrata za posjetioce otvori pred izbore. Tada se u njemu održavaju političke tribine i glasanje. U aprilu 2019. godine u organizaciji Mjesnog odbora Boračke organizacije održano je „Vaskršnje druženje“. U programu su učestvovali KUD „Dušan Stanković“, „Start Bend“ iz Rastuše i izvorna grupa „Bistro vrelo“. Priredbe ovakvog tipa su postale prava rijetkost u selu.
Od samog osnivanja kulturno-umjetničkog društva „Dušan Stanković“ u Čečavi 1951. godine, u njemu su aktivnu ulogu imali i mještani Rastuše. Tako je zabilježeno da je Društvo osvojilo prvo mjesto na regionalnom takmičenju u Doboju, a treće mjesto na Festivalu folklornog stvaralaštva u Sarajevu 1955. godine. Na ova takmičenja Društvo su vodili Vladimir Popović iz Rastuše (u ime Mjesnog odbora) i učitelj Pero Nedeljkov.
0 Komentara